اصفهان شهری توریستی با شهرتی جهانی است و بهعنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری ایران بهحساب میآید. این شهر در دوران صفویه پایتخت ایرانزمین بود و همین موضوع باعث شد تا به مرکز تاریخی و فرهنگی ایران تبدیل شود و مکانهای جذابی در آن ساخته شود پس قبل از سفر به این شهر حتما لیست دیدنیهای اصفهان را بررسی کنید.
قدرت سیاسی پادشاهان صفوی در کنار عشق آنها به هنر و معماری باعث شد تا از کمک معماران و نگارگران زبدهای در طراحی و تزئین عمارتهای تاریخی اصفهان کمک بگیرند. در واقع آثار تاریخی بهجامانده از دوره صفویه در این شهر نمادی از شکوه و عظمت این دوران است.
شما میتوانید اوج قدرت و اقتدار پادشاهان صفوی را در آثار باقیمانده از آن زمان بهویژه میدان نقشجهان و کاخ عالیقاپو اصفهان مشاهده کنید. این عمارت عظیم که برای سالها بهعنوان بلندترین ساختمان اصفهان شناخته میشد، از هر نقطه این شهر قابلمشاهده بود و توجه مردم و مسافران را به خود جلب میکرد.
سبک معماری عمارت عالیقاپو بسیار ویژه است و رمز و راز زیادی در آن وجود دارد. این بنا و جزئیات شگفتانگیز آن هنوز هم توجه معماران را از نقاط مختلف جهان به خود جلب میکند.
آشنایی با عمارت عالیقاپو اصفهان
اگرچه اصفهان سرشار از دیدنیهای شگفتانگیز است، اما میدان نقشجهان را میتوان گل سرسبد زیباییهای این شهر دانست. در این میدان آثار تاریخی زیادی وجود دارد که بهجرئت میتوان گفت مهمترین آنها کاخ عالیقاپو است.
این کاخ که در بخش غربی میدان نقشجهان قرار گرفته است، بهعنوان بلندترین کاخ دوران صفوی شناخته میشود. این ساختمان در ابتدا در دوطبقه ساخته شد؛ اما بهتدریج به تعداد طبقات آن اضافه کردند؛ تا جایی که امروز ما این بنا را بهصورت یک ساختمان عظیم شش طبقه با ارتفاع ۴۸ متر مشاهده میکنیم.
در زمان شاهعباس از عمارت عالیقاپو نه بهصورت کاخ بلکه بهعنوان «دولتخانه صفوی» و با نام «دولتخانه مبارکه نقشجهان» استفاده میکردند. در واقع این کاخ نه محل زندگی شاه، بلکه محل کار او بوده و ملاقاتهای مهم داخلی و خارجی و برنامههای کاری خود را در این محل انجام میداد.
نام عالیقاپو یک اصطلاح ترکی به معنای سردَر یا درگاه بلند است که انتخاب آن ویژگیهای دَر عظیم ورودی این عمارت و پیشینه ترکی صفویان برمیگردد.
میدان پیشروی این کاخ و ایوان بزرگ آن هم فضایی برای برگزاری مسابقات اسبسواری و چوگان و محل نشستن پادشاه و درباریان برای تماشای آن بوده است.
یکی از عجایب معماری بهکاررفته در این بنا تفاوت تعداد طبقات آن از زوایای مختلف است. به این صورت که وقتی شما از نمای روبرو به این کاخ نگاه میکنید آن را دوطبقه میبینید، درحالیکه از نمای پشتی پنجطبقه و از طرفین سهطبقه به نظر میرسد.
اگر به این پنجطبقه، طبقه همکف و پلهها را هم اضافه کنید این کاخ بهطورکلی شش یا هفتطبقه دارد. فضاسازی و گچبریهای شگفتانگیز، اتاق موسیقی یا اتاق صوت عالیقاپو، راهپله مارپیچ و عجیب و سیستم آبرسانی به طبقات بالای کاخ هم از دیگر شگفتیها و جاذبههای معماری این عمارت بهحساب میآیند.
اتاق صوت یا موسیقی عالیقاپو
در طبقه ششم عمارت عالیقاپو که آخرین طبقه آن است، تالاری وجود دارد که اشکال زیبایی از سازها و ظروف بهصورت سهبعدی بر روی دیوارهای آن حک شدهاند.
نکته جالب این است که چنین حکاکیهای چشم نوازی تنها برای زیبایی بخشیدن به فضا خلق نشدهاند. بلکه این حفرهها با انعکاس صدای سازهایی که در این اتاق نواخته میشد، نوای موسیقی را در کل طبقات کاخ پخش میکردند!
این ویژگی اتاق صوت بهعنوان نشانی از نبوغ و هوش معماران ایرانی در دوران صفویه، آن را به یکی از شاهکارهای معماری جهان تبدیل کرده است.